سامانه اعتبارسنجی بانک مرکزی
سامانه اعتبار سنجی آیس نمایندگی فروش شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران است که این شرکت تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت میکند که افراد حقیقی و حقوقی میتوانند با مراجعه به سایت شرکت اعتبار یکپارچه سپهر و یا از طریق اپلیکیشن این شرکت ( آیس ) پس از وارد کردن کد ملی و شماره تلفن همراه منطبق با کد ملی، تایید هویت، پرداخت مبلغ گزارش گیری رتبه و نمره اعتباری خود و یا فرد و شرکتی که قرار است با آن وارد معامله مالی و اعتباری شوند، مشاهده کنند؛ البته بانکها و موسسات مالی و اعتباری هم میتوانند از این سامانه اعتبارسنجی در تایید و یا رد درخواست افراد وام گیرنده استفاده کنند. تقریبا تمامی بانکها و موسسات مالی و اعتباری مجاز و مورد تایید بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و امور دارایی هم با آن همکاری میکنند تا اطلاعات درست افراد حقیقی و حقوقی و شرکتها و سازمانهای دولتی و خصوصی وارد شود.
چه کسی رتبه و نمره اعتباری را ارزیابی میکند؟
یک آژانس اعتبار سنجی با تجزیه و تحلیل ویژگیهای کیفی و کمی اعتباری افراد حقیقی و حقوقی و استعلام بانکی و استعلام ضامن رتبه و نمره اعتباری آنها را ارزیابی میکنند. این اطلاعات ممکن است از اطلاعات داخلی ارائه شده از سوی نهادهایی، مانند صورتهای مالی حسابرسی شده، گزارشهای سالانه و همچنین اطلاعات خارجی مانند گزارشهای تحلیلگران، مقالات خبری منتشر شده، تجزیه و تحلیل کلی صنعت و پیش بینیها تهیه شود. یک آژانس اعتبارسنجی در معامله مالی و اعتباری دخیل نیست و به عنوان یک گروه و سازمان مستقل و بی طرف از ریسک اعتباری را که توسط یک نهاد خاص به دنبال جمع آوری پول از طریق وام یا صدور اوراق قرضه است، نمره و رتبه اعتباری افراد حقیقی و حقوقی را ارائه میدهد.
انواع رتبه و نمرات اعتباری
هر آژانس اعتبار سنجی از اصطلاحات خاص خود برای تعیین رتبه بندی اعتباری استفاده میکند. به طور کلی رتبه بندی اعتباری به دو گروه طبقه بندی می شوند: درجه سرمایه گذاری و درجه سودا گرایی.
رتبه بندی درجه سرمایه گذاری به این معنی است که سرمایه گذاری توسط آژانس رتبه بندی جامد در نظر گرفته شده است و احتمالا صادرکننده شرایط بازپرداخت را رعایت میکند. چنین سرمایه گذاریهایی در مقایسه با سرمایه گذاریهای درجه سفته بازی، معمولا قیمت کمتری دارند.
سرمایه گذاریهای درجه سوداگرانه ریسک بالایی دارند و بنابراین، نرخ بهره بالاتری را در پیش رو دارند تا کیفیت سرمایه گذاریها را منعکس کنند.
عوامل موثر در اعتبارسنجی
یکی از عوامل موثر در اعتبار سنجی که میتواند برای تعیین رتبه و نمره اعتباری افراد حقیقی و حقوقی و شرکتها و سازمانهای مختلف دولتی و خصوصی نقشی تعیین کننده داشته باشد، استعلام بانکی است. به همین دلیل است که سامانه اعتبارسنجی آیس یا اعتبار یکپارچه سپهر، تقریبا با کلیه بانکها و موسسات مالی و اعتباری مجاز و مورد تایید بانک مرکزی فعالیت میکند. چرا که از این طریق میتوان به سابقه چک برگشتی افراد هم دسترسی پیدا کرد تا موسسات وام دهنده اطلاعات کاملی از سوابق مالی و اعتباری متقاضیان دریافت وام و تسهیلات داشته باشند. ریسک اعتباری اصطلاحی است که آژانسهای اعتبار سنجی در اختیار بانکها و موسسات وام دهنده برای افرادی که نمره و رتبه اعتباری خوبی ندارند و ممکن است نتوانند بازپرداخت وام و تسهیلات را به موقع انجام دهند، قرار میدهند. هرچند رتبه و نمره اعتباری در سراسر دنیا داری یک حد استانداردی است اما ممکن است از یک موسسه و آژانس اعتبارسنجی نسبت به دیگری متغیر باشد.